Katakumby Pryscylli
Katakumby Pryscilli w Rzymie nabrały nowego blasku, po zakończeniu pięcioletnich prac renowacyjnych. Dzięki nowoczesnej technice udało się odkryć nieznane dotąd malowidła.
Katakumby Priscilli.
Katakumby Pryscylli znajdują się przy via Salaria, w pobliżu Villa Ada,w północnej części Rzymu. Katakumby składają się z serii tuneli i komór grobowych pochodzących od II do V wieku. Katakumby Pryscylli przechowują najstarszy znany wizerunek Madonny z Dzieciątkiem, który jest wymieniany w najstarszych rzymskich dokumentach chrześcijańskich. Wizerunek określany jest jako Regina Catacumbarum (Królowa Katakumb), ze względu na dużą liczbę pochowanych tu chrześcijańskich męczenników.
Z biegiem czasu pod ziemią cmentarz ukryto, by uchronić jego zawartość przed splądrowaniem. Został odnaleziony dopiero w XVI wieku.
Wielkie odkrycie.
W 1578 r. przypadkowo odkryto katakumby przy Via Salaria, jednak pierwsze systematyczne badania nad podziemnymi cmentarzami podjęto dopiero kilkadziesiąt lat później. Najważniejszym nowożytnym badaczem rzymskich katakumb był Antonio Bossio (ok. 1575-1576 – 1629). Jego monumentalne dzieło, Roma sotteranea. Zawierało plany katakumb, obszerne informacje o ich historii, oparte głównie na źródłach antycznych, a także liczne ryciny, będące bezcennym źródłem ikonograficznym, dokumentującym stan zachowania katakumb i sarkofagów na początku XVII wieku.
Niestety, ubocznym skutkiem publikacji pracy Bossia były grabieżcze eksploracje katakumb, w wyniku których wiele bezcennych fresków i rzeźb uległo bezpowrotnemu zniszczeniu. Podczas badań nad podziemnymi rzymskimi cmentarzami, odkryto wiele anonimowych pochówków, uznawanych często bezkrytycznie za groby wczesnochrześcijańskich męczenników. Ich relikwie trafiły do wielu kościołów w całej Europie, m.in. do Polski.
Prace konserwacyjne.
Katakumby Pryscylli zostały poddane w ostatnich latach szeregowi prac konserwatorskich i archeologicznych, czemu towarzyszyło utworzenie muzeum, przeznaczonego do korzystania w celach dydaktycznych i poznawczych całego kompleksu znajdującego się przy nowej via Salaria. Za pomocą techniki laserowej odkryto nowe freski na obszarze cmentarnym męczennika Krescencjona. Jest to sektor z początków IV w., który ujawnił zadziwiającą sekwencję ikonograficzną.
Imago clipeata przedstawia zmarłą orantkę, w towarzystwie apostołów. Wprowadzają oni do raju młodzieńca i dziewczynę, być może dwoje dzieci matrony przedstawionej w centralnym clipeo. Na obrzeżach fresku widoczne są dwie postaci męskie w tunice i paliuszu: prawdopodobnie są to męczennicy Feliks i Filip, uważani w tradycji hagiograficznej za synów św. Felicyty, pochowani w bazylice św. Sylwestra.
Niektóre malowidła mogą zaskakiwać, widać na nich kobiety, które według niektórych, ubrane są w szaty liturgiczne. Dla środowisk popierających kapłaństwo kobiet jest to dowód na to, że we wczesnym chrześcijaństwie kobiety sprawowały funkcję kapłanów. Najwięcej kontrowersji wzbudzają dwa freski, na jednym widać kobietę z uniesionymi rękami, w geście przywołującym na myśl odprawianie Mszy Świętej. Na kolejnym jest przedstawiona kobieta nosząca stułę, szatę liturgiczną używaną w liturgii.
Na szczególną uwagę zasługuje też inny fresk, który w oryginalny sposób obrazuje wskrzeszenie Łazarza: Chrystus dotyka mumii przyjaciela, umieszczonej w niszy grobowej. Po restauracji fresków z cubiculum Łazarza; odbędzie się inauguracja muzeum rzeźby; zostanie pokazana podziemna trasa i zaprezentowana książka Farbrizia Biscontiego, Raffaelli Giuliani i Barbary Mazzei zatytułowana Le catacombe di Priscilla. Il complesso, i restauri, il museo – Katakumby Pryscylli. Kompleks, prace restauracyjne, muzeum .
Muzeum w katakumbach.
W Muzeum katakumb Pryscylli zostało zgromadzonych ponad 700 fragmentów sarkofagów ocalałych na tym terenie, przeważnie charakteryzujących się tym, że dekorację stanowią motywy świeckie. Tak więc z jednej strony mamy świadectwo istnienia nekropolii pogańskiej, a z drugiej strony, także potwierdzenie oddziaływania kulturowego pogan i chrześcijan, kiedy na tym samym obszarze między III i IV wiekiem rozwijają się katakumby chrześcijańskie.
* Zdejecie ze strony Katakumb Pryscylli: www.catacombepriscilla.com
Aby zamowić zwiedzanie Katakumb Pryscylli kliknij tu…
